ማዕተብ

Atakilti Semere እንተ`ዳ ተበጊስካ`ሉ ኩሉ ይብጻሕ እዩ -

46. ማዕተብ

1.፠ማዕተብ፣- ኣተቦ ኣማዕተቦ ዝብል ካብ ግእዝ ዝወጸ ኮይኑ ምልክት መለለዩ መፍለጢ ማለት እዩ። ማዕተብ ሰለስተ ሕብሪ ኣለዎ ንሳቶም ከኣ፣-

[1], ቀይሕ፣- ናይ ወልደ እግዚኣቢሄር ስጋን ደምን ዘመልክት እዩ ከምኡ ውን ብደሙ ከም ዘንጽሃና ብደሙ ከም ዝደሃና እዪ።

[2], ጻዕዳ፣- ናይ ንጽህ ከም ዝኾነ እዩ።

[3], ጸሊም፣- ከኣ ናይ መከራ ወልደ እግዚኣቢሄር እዩ። ከምኡ ውን ካብ ጸልማት ከም ዘውጸኣና። ማዕተብ ዝብል ቃል ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ እካ እንተዘይ ሃለወ ብትንቢትን ምሳሌን ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ሰፊሩ ንረኽቦ። ብርሃን መስቀል ሓቂ፡ማዕተብ፡ ብምሳሌ ንረኽቦ። መዝ,43፡3. መዝ,85፡10. ኣብ ክሳድና እንኣስሮ ውን ኣብ መጽሓፍ ሰፊሩልና ይርከብ። ዘዳ,6፡6-9. ምሳ,3፡1-4. ስለዚ ካብዚ ተመልኪትና ድማ ማዕተብ ንኣስሮ። ዘፍ,38፡18. ከምኡ ውን ማዕተብ እንኣስሮ መስቀል እዩ መመኪሕናን መድሃኒናን ኣርማናን ጎይታናን መድሃኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ኣብ መስቀል ተሰቂሉ ደሙኣፍሲሱ ነዓና ዘድሃነሉ ስሌና ዝተሰቀለሉ ንሕና ውን ዝደሓናሉ ስለዝኾነ ኣብ ክሳድና ይኹን ኣብ ነጸላና እንገብሮን ኣብ ክሳድና እነማዕትቦን።
         
ሓደ ሰብ ትሕቲ ሰብ ኮይኑ ክነብር የብሉን፡ እካ`ዳ እንተሓመቀ ማዕረ ሰቡ ክነብር ኣለዎ። ሰላምታ መእተዊ እንቃ ብሰላም መጻኹም ናብ`ዚ ወብሳይት፣ ኣነ ሕጉስ እየ ንስኹም ናብ`ዚ ገዛይ ብምብጻሕኩም፣ ደጊመ እንቃዕ ብሰላም መጻኹም ። ናይ መንእዩ እዚ ወብሳይት? - እዚ ወብሳይት ናይ ውልቀ ሰብ እዩ፣ ንሱኻ ዝተፈላለየ ትምህርትን ታሪኽን መንፈሳዊ መናባብሮን ዓለማዊ መናባብሮን ንዝምልከት ኢሉ ተጀሚሩ ዘሎ መደብ እዩ። ስለምንታይ ወጽዩ እዚ ወብሳይት? እዚ ወብሳይት መውጽኡ ምኽንያት ዝኾነ ትምህርትን ምኽርን ስነ-ሓሳብን ናይ ዓበይትን ናኣሽቱን ሒዙ ንኸቀምጥ ዴኮሜንታሪ ንኽኸውን ዝተማህዘ እዩ። ከም ኡውን ብሂወት ምንባር ቃልሲ ስለዝኾነ ንተስፋ ዝቆረጹ ናይተስፋ መልእኽቲ ንምሃብ እዩ። ሕጽር ብዝበለስ ንኹሉ ብሂወት ዝነብር ከመይ ኢሉ ክነብር ከም ዘለዎ እንታይ ከጋጥሞ ከም ዝኽእልን ብኸመይ ከም ዝሰግሮን ዝምህር ትምህርቲ እዩ። ሓበሬታ! ኣብ`ዚ መደብ ክትሳተፉ ምስ እትደልዩ ክትሳተፉ ትኽእሉ ኢኹም፣ ከሙኡ ውን ብዩትብውን ክትረኽቡና ትኽእሉ ኢኹም ፣ (DWJ-AS) ኢልኩም ብምእታው ርኸቡና ወይ ኢንስታግራም። መጠንቀቅታ! ካብ`ዚ ወብሳይት ወይ ዩትብ ዝኾነ ሕቶ ወይ ሪእቶ ኣድራሻና< E-Mail: eri.whm20@gmail.com

Kommentare

Kommentar veröffentlichen

ዝተፈትዉ ጽሑፋት

ስነ-ፍጥረት

Atakilti Semere እንተ`ዳ ተበጊስካ`ሉ ኩሉ ይብጻሕ እዩ -
45. ስነ-ፍጥረት 1.፠እዚ መጽሓፍ እዚ ካብ ዝፍጠር ጀሚሩ እግዚኣቢሄር ብዝገለጸሎም ነብያት ተፈሊጡ እተነግሩ ካብ ዘመነ ሙሴ ካልኦት ውን ካብ ነብያት ዝጸሓፍዎ እዩ። ባዕሉ ጎይታ ውን ሰብ ኮይኑ ኣብ ዚምድሪ እናተማለለሰ ወንጌል ንምምሃር ናይ ሰማያትን ምድርን ፈጣሪ ምኻኑ ብብዓይነቱ ኣምላኻዊ ተኣምራት ብምግባር ኣረዲኡ ኣሎ። ዮሓ,4፡10-12. ብድሕሪኡ ውን ሓዋርያት 72ተን ኣርድእትን ብብግዚኡ ዝነበሩ ሊቃውንቲ ውን ናይ ስነ-ፍጥረት ነገር ኣስፊሖምን ኣብሪሆምን ኣለዉ። ‚‘‘ዘበቱ ኩሉ ኮነ ወዘእንበለሁሰ እልቦ ዘኮነ ወኢምንትኒ‘‘። ዮሓ,7፡3. ፍላስፋታት ውን እንተኾኑ ጎይታ ከይገለጸሎም ዝኾነ ምግባር ኣይከኣሎምን እዩ። ‚‘‘ወዘእን በሌየስ ኣልቦ ዘትኸሉ ገበረ ወኢምንትኒ‘‘ በዘይ ብኣይስ ሓንቲ ነገር እካ ክትገብሩ ኣይትኸኡሉን ኢኹም። ዮሓ,15፡5. 2.፠ዕላማ ስነ-ፍጥረት፣-/ኣርባዕተ ዕላማታት/ ፨ሰብን መላእኽትን ስሙ ንምምስጋንን ኩቡሩ ንምውራስን ተፈጥሩ። ካልእ ዝተፈጥሩ ፍጥረታት ግን ንመደነቅታን ንመዘከርታን ንምግብን ስጋን ንምግብ ነፍስን ፈጠሮ። ኢሳ,43፡7-8. ከምኡ ውን ህላዊኡ ንኽንርዳእ ዝተፈላለዩ ፍጥረታት ፈጠረ። ግብ,14፡17. ኢዩ,12፡7-10. ንትምህርቲ ውን ነቶም ካልኦት ፍጥረታት ፈጠሮም። 3.፠3ተ መንገዲ ኣፈጣጥራ ስነ-ፍጥረት፣- [1], ብሓልዮ [ብምሕሳብ] ብሓሳብ] እቲ ሰማይን፡ ምድርን፡ መላእኽቲ፡ ኣርባዕተ ባህርያት [መሬት፡ ማይ፡ ንፋስ፡ ሓዊን]። [2], ብነቢብ [ብምዝራብ] ብርሃን። [3], ብገቢር [ብምስራሕ፡ ብተግባር]፣- ኣቦና ኣዳም= እቲ ዝኸበረ ስነ-ፍጥረት ዩ። = እግዚኣቢሄር ካብ ሰንበት   እሁድ ክሳብ ዓርቢ ዝፈጠሮም ፍጥረታት ሓደ ብሓደ እንተ ዝቑጸር ፍጡር ቆጺሩ ኣይም...
ንምሉእ ትሕዝቶ በዝይ ቀጺልካ ኣንብብ»

እምነት ኦርቶዶክስ ተዋህዶን[ትርጉም ሽም ኦርቶዶክስ ተዋህዶን]።

Atakilti Semere እንተ`ዳ ተበጊስካ`ሉ ኩሉ ይብጻሕ እዩ -
2.    እምነት ኦርቶዶክስ ተዋህዶን [ ትርጉም ሽም ኦርቶዶክስ ተዋህዶን ] ።   ,, ሕቶ - ኦርቶዶክስ ማለት እንታይ ማለት እዩ፣ትርጉሙኸ እንታይ   እዩ። ,, መልሲ - ትርጉሙ ድማ በብናቱ ኣሎዎ እዚ ማለት፣ኦርቶዶክስ ዝብል ቃል መበቆሉ ካባ ግሪኽ ኮይኑ፣ካብ ውህደት ዝተረኽበ ቃል እዩ። ኣገላልጻ 6 ተ [ ሽዱሽተ ] ፊደል ዘለዎ እዩ። ኣብዚ መልሲ በብሰለስተ [3 ተ ] ክንምልሶ ኢና። ንሱኻ። ኦርቶ [ortho] ማለት ቅኑዕ፣ትኽክል፣ሓቐኞ መንጊዲ ማለት ክኸውን ከሎ። ዶክስ [Doxa] ማለት እምነት፣ሃይማኖት ማለት እዩ። ስለዚ ኦርቶዶክስ ማለት ድማ ቅኑዕ እምነት፣ትኽክለኞ እምነት፣ ሓቐኞ እምነት ፣ቅኑዕ   ሃይማኖት ማለት እዩ። ናብ እግዚኣቢሄር ትወስድ መንግዲ ሓቒ ማለት እዩ።                                 መደምደምታ      ,,, ኣብዚ ሲዒቡ ዝመጽእ ኣብ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤት ክርስቲያን፣ኦርቶዶክስ ዝብል ስም ጥራይ ዘይኮነ ዘለዋ ኣስዕብ ኣቢላ ተዋህዶ እያ ትብል፣እዝኸ እንታይ እዩ እንተበልና። ተዋህዶ ማለት ትርጉሙ፣ ,, ቃልን ስጋን ተወሃሂዱ ሓደ ኣካል ሓደ ባህርይ፣ኣምላኽ ሰብ ፣ሰብ ኣምላኽ ዝኾነሉ ምስጢር እዩ። እዚ ካኣ ጎይታናን መ...
ንምሉእ ትሕዝቶ በዝይ ቀጺልካ ኣንብብ»

ምስጢረ ቁርባን ስለ ምንታይ

Atakilti Semere እንተ`ዳ ተበጊስካ`ሉ ኩሉ ይብጻሕ እዩ -
19.ምስጢረ ቁርባን ቁርባን፣- ኣብ ቡሉይ ኪዳን ናብ ኣምላኽ ዝቀርብ መንፈሳዊ ኣምሃ፡መስዋእቲ፡ሞባእ እዩ። ዘፍ.14፡18. ዘጸ.12፡1-12. ኣብ ሓዱሽ ኪዳን ግና ቁርባን ዝበሃል ናይ ጎይታናን መድሃኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ቅዱስ ስጉኡን ክቡር ደሙን እዩ።‘‘ስጋይ ዝበልዕ ደመይ ውን ዝሰቲ ናይ ዘልኣለም ህይወት ኣላቶ። ‘‘ዮሓ.6፡54. ክበልዑ ከለዉ ኢየሱስ ክርስቶስ እንጌራ ኣልዓለ ኣመስጊኑ ቖሪሱ ነቶም ደቀ መዛሙርቱ እዚ ስጋይ እዩ እንኩም ብልዑ እናበለ ሃቦም። ጽዋእ ኣልዒሉ ድማ ኣመስጊኑ እዚ ምእንቲ ብዙሓት ንሕድገት ሓጥያት ዝፈስስ ዘሎ ናይ ሓዱሽ ኪዳን ደመይ እዩ እሞ ካብዚ ኩሉ ኹም ስተዩ እናበለ ሃቦም። ‘‘ማቴ.26፡26-28. 1ይ ቆሮ.11፡23-32. ዮሓ.6፡25-29.                  ጠቅሚ ቅዱስ ቁርባን ‚‘‘ስጋይ ዝበልዕ ደመይ ውን ዝሰቲ ናይ ዘልኣለም ህይወት ኣላቶ‘‘። ዮሓ.6.54. ስለዚ ናይ ዘልኣለም ሂወት ምእንቲ ክህልወና ከምኡ ውን ብዝግባእ ትእዛዛቱ እንተሓሊና ምስ እግዚኣቢሄር ንኽንነብር እዩ። 1.፠ክበልዑ ከለው ኣብ 13ተ ቆሪሱ ባሪኹ ሃቦም። ኣብ 13ተ ምቁራሱ ድማ ነቶም 13ተ ሕማማተ መስቀል ንኽገልጽ እዩ። ንሳቶም ድማ እዚኦም እዮም 13 ሕማማተ መስቀል ዝበሃሉ 1,  ኣክሊለ ሶክ          2, ተኮርዖ ርእስ                   3, ተጸፍኦ መልታሕት  4 ተወክፎ ምራቕ     ...
ንምሉእ ትሕዝቶ በዝይ ቀጺልካ ኣንብብ»

ምስጢረ ክህነት እንታይ ማለት እዩ

Atakilti Semere እንተ`ዳ ተበጊስካ`ሉ ኩሉ ይብጻሕ እዩ -
29. ምስጢረ ክህነት 1.፠ካህነት፣- ማለት ካብ ተክህነ ዝብል ግእዛዊ ቃል ዝወጸ ኮይኑ ትርጉሙ ድማ ኣገልጋሊ ማለት እዩ። ኣገልጋሊ እግዚኣቢሄር፣- ናይ ህዝቢ መራሒ፣መምህር እዩ። እዚ ክበሃል ኮሎ መንፈሳዊ እምበር ስጋዊ ኣጎልጉሎት ኣይኮነን። እዚ ከኣ ኣብ መንጎ እግዚኣቢሄርን ሰብን ዘሎ ኣጎልጉሎት እዩ። ኣብ መንጎ እግዚስቢሄር ክበሃል ከሎ ብኣምሳል መላእኽቲ ናይ ምዕጣን ምቅዳስን ንእግዚኣቢሄር ለይቲ ተንሲእካ ምግልጋል ንህዝቢ ድማ ምጥማቅን ምብራኽን ትምህርቲ ምቅራብን ምንሳሕን ምስ እግዚኣቢሄር ምትዕራቅ`ዩ። ዘለ,5፡6. 2ይ ቆሮ,5፡20. እዚ ድማ ንኹሉ ዝወሃብ ዘይኮነስ ብፍቃድ እግዚኣቢሄር ብኣንቡረተ ብጹኣን ጳጳሳት ጥራይ ዝወሃብ መንፈሳዊ ስልጣን እዩ። 2.፠ኣመሳራርታ ክህነት፣- ክህነት ኣበይተጀሚሩ ንዝብል ክህነት ኣብ ሰማይ ዝጀመረ እዩ። ራኢ ዮሓ,4፡8. እዚ ድማ ዓቡይ ስልጣን ዘለዎ ምስጢር እዩ፣ ንሱ ድማ ናይ ምእሳርን ምፍታሕን ስልጣን እዩ። ንእግዚኣቢሄር ቅዱስ ቅዱስ ቅዱስ እንዳበሉ ኣብ ሰማይ 24ተን ሊቃነ ካህናት ከም ዘመስግንዎ ኣብ ምድሪ ድማ ካህናት ንህዝቢ እግዚኣቢሄር ዝጋሱዩ ኣለዉ። እዚ ድማ ቅዱስ ዮሓንስ ኣፈወርቂ ክዛረብ ከሎ ብናይ ሰማይ ዝርዓት`ሲ ናይ ምድሪ ስርዓት ተሰርዕ ክብል ኣብ ድርሳኑ ጽሑፍልና ይርከብ ዝለ`ዚ ከኣ ኣብ ሰማይ ካህናት ኣለዉ ኣብ ምድሪ ድማ ካህናት ኣለዉ ኣገልገልቲ እግዚኣቢሄር ኣለዉ ማለት እዩ።                              ክህነት ኣብ ቡሉይ ኪዳን 1.፠ክህነ...
ንምሉእ ትሕዝቶ በዝይ ቀጺልካ ኣንብብ»

7ተ ምስጢራተ ቤት ክርስትያን

Atakilti Semere እንተ`ዳ ተበጊስካ`ሉ ኩሉ ይብጻሕ እዩ -
21. 7ተ ምስጢራተ ቤት ክርስትያን ፠ምስጢራተ ቤት ክርስትያን ክንብል ከለና ልክዕ ከምቲ ምስጢርካ ንፈታዊኻ ወይ ንቀረባ ዘመድካ እንተዘይ ኮይኑ ንኻልእ ዘይንግር፣ ቤት ክርስትያን ከኣ ንቀረባ ዝኾኑ ከምኡ ውን ብጥምቀት ውልድነትን መንፈስ ቅዱስ ንዝረኸቡ ኣመንቲ[ምእመናን] ክርስትያን ጥራሕ ዝግለጽ [ዝፍጸም] ብዝረኣዩ ዓበይቲ መልእኽትታት ተተግቢሩ ክንሱ ዘይረኣይ መለኮታዊ ስጋ ዘውህብ[መንፈሳዊ ሓይሊ] ንምትግባር ንምፍጻም ንምብራኽ ንምቅዳስ ስልጣን ብዝተዋህቦም ክህነት እግዚኣቢሄር ጥራሕ ዝፍጸም ዘይረኣይ መለኮታዊ ጸጋ ዘውህብ ማለት እዩ። ፠እዞም ሸውዓተ ምስጥራተ ቤት ክርስትያን ምስጢር ዝተባህልሉ ምኽንያት ኣብ`ዚ ላዕሊ ከም ዝረኣናዮ በዞም ሰለስተ እዮም፣ ንሳቶም ካ ዶጉማ፣ቆኖና፣ትውፊት እዮም፣- 1ይ. ቤት ክርስትያን ንዝኣምኑ ደቃ ጥራይ እትፍጽመሎም ምካና። 2ይ. እዞም ምስጢራት ዋላካ ብኣዒንቲ [ብዓይኒ] ዝረኣዩ ዓበይቲ መለኸታት እንተ ተፈጸሙ ብርቀት መንፈስ ቅዱስ ክልወጡ ከለዉ ስለ ዘይረኣዩ። 3ይ. መእመናን ንናይ መንፈስ ቅዱስ ጸጋ ክቕበልዎም ብዓበይቲ ምልኽታት ብግብሪ ኣምላኻዊ [ብናይ ኣምላኽ ስራሕ ምካኑ እዩ]። ፠ንምንታይ ሸውዓተ ኮይኖም፣- 1ይ. ጥብብ ቤታ ሓነጸት ሽውዓተ ዓንዲ ድማ ኣቆመት፣ ካብ ዝብል ቃል እዩ። ምሳ.9፡1. 2ይ. ናይ ሰብ ተፈጥሮ ካብ ሸውዓተ ባህርያት ስለ ዝኾነ እዩ፣ ንሳቶም ድማ 3ተ ባህርያተ ነፍሲ 4ተ ባህርያተ ስጋ እዮም። 3ይ. ሽውዓተ ብእብራውያን ናይ ፍጹምነት ምልእኽቲ እዩ። 4ይ. ሊቃነ መላእኽቲ ሸውዓተ እዮም። 5ይ. ናይ ቤት ክርስትያና ማዕርጋት ድማ ሸውዓተ እዮም። 6ይ. ኣጽዋማት ቤት ክርስትያን ሽውዓተ እዮም። 7ይ. እስራኤላውያን ንእያርኮ ክፍርስዋ ከ...
ንምሉእ ትሕዝቶ በዝይ ቀጺልካ ኣንብብ»